Wśród bardzo bogatej oferty zajęć rewalidacyjnych oferowanych przez naszą szkołę znalazła swoje miejsce także biblioterapia.
Termin biblioterapia pochodzi od greckich słów „biblion” – książka oraz „therapeuo” – leczę. Jako metoda terapeutyczna biblioterapia jest znana od bardzo dawna, lecz jako dyscyplina naukowa jest stosunkowo młoda. W Polsce pojawiła się w latach trzydziestych dwudziestego wieku. Na przestrzeni lat zajmowali się nią przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych. Jako pierwsi elementy biblioterapii wprowadzili lekarze bibliotek szpitalnych, potem bibliotek szpitalno-publicznych i publicznych, pracujący głównie w środowiskach osób niepełnosprawnych. Następnie biblioterapia stała się ważną metodą terapeutyczną w rękach pedagogów specjalnych. Obecnie coraz częściej sięgają po nią nauczyciele przedszkoli, nauczania początkowego, wychowawcy klas prowadzący zajęcia korekcyjno-wychowawcze oraz bibliotekarze szkolni
Biblioterapia bywa wykorzystywana przy przywracaniu i ponownym włączaniu do życia społecznego, profilaktyce, a także przy wspieraniu prawidłowego rozwoju każdego człowieka, a zwłaszcza dziecka. Dąży do estetycznego wychowania jednostki poprzez kontakt z książką, gdyż ta „może zmienić rzeczywistość wychowawczą i wpłynąć na postępowanie człowieka” (Konieczna 2004 s.113).
Głównym celem biblioterapii jest:
- pomoc w uporządkowaniu życia wewnętrznego,
- zapewnienie wsparcia psychicznego i duchowego,
- pomoc w odzyskaniu wiary w siebie,
- wprowadzenie właściwej postawy moralnej w obliczu cierpienia, czy też życiowych zawirowań,
- wskazanie wzorów postępowania,
- przełamanie psychicznych izolacji, czyli kształtowanie nowych potrzeb,
Zajęcia biblioterapeutyczne, w zależności od postawionej diagnozy, prowadzone są w małych zespołach, indywidualnie lub okazjonalnie z całą klasą bądź grupą przedszkolną. Wykorzystujemy tu najczęściej metody pracy literaturoznawczej, pracy z książką, pracy drużyn zuchowych, dramy oraz metody charakterystyczne dla grup wspólnotowych i pedagogiki zabawy.
W zależności od założonych celów, poruszanego problemu, składu grupy, czy też miejsca i czasu prowadzonej terapii stosujemy również różnorodne techniki. Najczęściej wykorzystuje się technikę:
- głośnego, samodzielnego czytania tekstów przez dzieci,
- czytanie wybranego tekstu przez prowadzącego,
- słuchanie tekstów o charakterze relaksującym lub aktywizującym,
- dyskusja nad czytanym utworem,
- pisanie (nagrywanie) listu do bohatera literackiego,
- wymyślanie innego zakończenia utworu,
- wchodzenia w rolę wybranego bohatera – przedstawianie scenki inspirowanej sytuacją literacką,
- wykonywanie ilustracji obrazującej nastrój utworu,
- wykonywanie prac plastycznych ilustrujących emocje dziecka wywołane czytanym utworem,
- tworzenie mandali ( buddyjska technika uspokajająca – wywołująca refleksje, poprawiająca koncentrację, polegająca na rysowaniu, malowaniu , układaniu: z patyczków, grochu, wysypywaniu z piasku kompozycji geometrycznych, zamkniętych w okręgu lub kwadracie),
- rysowanie i malowanie do wybranego, niedokończonego fragmentu utworu,
- inscenizowania wybranych scen,
- lepienia brakujących elementów w znanym dziecku opisie rzeczy,
- wydzierania i układania podpisów adekwatnych do treści,
- rozwiązywania krzyżówek związanych z treścią,
- układania i rozwiązywania rebusów,
- pisanie, rysowanie pamiętników, itp.
Przybliżając terapię poprzez książkę warto również wspomnieć o środkach terapeutycznych. Są nimi:
- książki sensu stricto (wszystkie pozycje książkowe, przygotowane przez biblioterapeutę lub pacjenta),
- książki sensu largo (pozajęzykowe środki przekazu, np. grafika, fotografia),
- materiały alternatywne ( książki mówione, nagrania na kasetach magnetofonowych, płytach kompaktowych; nagrania odgłosów przyrody, muzyki, rysunki do kolorowania, przygotowane mandale, zabawki edukacyjne, gry dydaktyczne, filmy edukacyjne i terapeutyczne, programy komputerowe),
- przedmioty kojarzące się z ważnym wydarzeniem o pozytywnym zabarwieniu (maskotki, zdjęcia, widokówki).