SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY

Zespołu Szkół Specjalnych

w Raciborzu

 

 

 

 

ROK SZKOLNY 2015/2016

 

 

 

Spis treści

1.      Szkolny program wychowawczy – wstęp.

2.      Wizja i misja szkoły.

3.      Cele

4.      Diagnoza szkoły.

5.      Zadania nauczycieli i wychowawców klas.

6.      Współpraca szkoły z rodzicami.

7.      Zadania wychowawcze szkoły i sposoby ich realizacji.

8.   Efekty działań wychowawczych.

9.   Ewaluacja Szkolnego Programu Wychowawczego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.    Wstęp.

 Program wychowawczy opracowany został zgodnie z:

·        Konstytucją Rzeczypospolitej.

·        Ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ) z późniejszymi zmianami.

·         Statutem Szkoły, Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania,Szkolnym Zestawem Programów Nauczania

·         Konwencją o Prawach Dziecka

·         Powszechną Deklaracją Praw Człowieka

·         Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001 w sprawie podstawy programowej Dz.U. Nr 61 poz 625

·         Prawem ustawodawczym Rzeczypospolitej

·         Ogólnie przyjętym systemem wartości

Szkoła jest podstawową jednostką uprawnioną do realizacji zadań dotyczących kształcenia, wychowywania i opieki. Wychowanie dziecka to proces bardzo długi. Chcąc osiągnąć zamierzone cele, świadomie, celowo, organizujemy proces polegający na kształtowaniu osobowości poprzez zadania, kierując się określonymi zasadami i regułami. Chcemy mądrze towarzyszyć uczniowi na drodze jego rozwoju i stwarzać mu wartościowe środowisko wychowawcze. Nauczyciel kieruje się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, kształtuje postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności uczniów.
Przyjmując założenie, że proces wychowawczy nie odbywa się tylko w szkole, lecz ma miejsce wszędzie i ma na niego wpływ każdy, kto zetknie się z dzieckiem, stworzyliśmy program wychowawczy, który akceptowany jest przez nauczycieli, rodziców i uczniów. Program jest  realizowany we współpracy ze wszystkimi organami szkoły.

Wychowanie jest procesem, w którym wychowanek ma dojść do pełni osobowego rozwoju poprzez, ukształtowanie prawego charakteru, budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój i dobro wspólne, uznanie i przestrzeganie norm społecznych, budowanie postawy życzliwości i miłości do ludzi, uświadamianie i stawianie sobie celów życiowych.

Wychowanie jest wiec stałym procesem doskonalenia się wychowanka, który poprzez swoje wybory i działania rozwija się i usprawnia swoje ludzkie zdolności do bycia w pełni człowiekiem.

Rola wychowawców ogranicza się do towarzyszenia wychowankowi i stwarzania takich warunków, które ten rozwój umożliwiają. Zatem tworzenie porządku i ładu w otoczeniu wychowanka: fizycznego, emocjonalnego, moralnego, społecznego i duchowego jest głównym zadaniem wychowawców.

Według podstawy programowej, nauczyciel w pracy wychowawczej, wspierając wychowawczą rolę rodziców, powinien zmierzać do tego, aby uczniowie:

·        Poszukiwali i dążyli do osiągnięcia celów życiowych

·        Potrafili odnaleźć własne miejsce w świecie

·        Uczyli się szacunku dla dobra wspólnego, jako podstawy życia społecznego

·        Przygotowali się do życia w rodzinie, społeczności lokalnej i w państwie

·        Przygotowali się do rozpoznawania wartości moralnych

·         Kształtowali umiejętności komunikacyjne

·         Kształtowali postawę dbania o zdrowie

·         Podejmowali odpowiedzialne decyzje

·         Uczyli się szacunku do przyrody

 

2.    Misja i wizja szkoły.

Misją naszej szkoły jest:

      „Nasza szkoła uczestniczy w życiu społeczno – kulturalnym w środowisku lokalnym”

Wizją naszej szkoły jest:

„W naszej szkole każde dziecko odnosi sukces.”    

 

Poczucia własnej wartości dziecko dozna, osiągając sukces na miarę swoich możliwości. Dzięki świadomości i możliwie maksymalnej samodzielności, samoobsłudze,
w porozumiewaniu się i podejmowaniu decyzji. O sukcesie będzie stanowić również kulturalne zachowanie się w różnych sytuacjach znanych i mniej znanych oraz posiadanie umiejętności i wiedzy stosownej do dziecka wieku i rozwoju. Wszystko to możliwe będzie do osiągnięcia dzięki udziałowi uczniów w zajęciach, lekcjach, imprezach i wycieczkach,
w który udział wezmą koledzy, nauczyciele, rodzice i goście.

 

3.    Cele.

Program opisuje w sposób kompleksowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli w ramach zajęć edukacyjnych i pozalekcyjnych.

 

Celem głównym programu jest zapewnienie i ukierunkowanie wszechstronnego rozwoju osobowości młodego człowieka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w oparciu o wartości moralne, estetyczne, jako przygotowanie do życia
w otaczającym go świecie i do pełnienia ról w dorosłym życiu.

 

Ogólne cele programu wychowawczego:

·         Wspieranie indywidualnej drogi rozwojowej

·         Przygotowanie do aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w społeczeństwie

·         Kształtowanie pozytywnych postaw społecznych

·         Kształtowanie więzi z krajem ojczystym oraz poszanowanie dla dziedzictwa narodowego

·         Rozwijanie poczucia jedności człowieka z otaczającym go światem

 

Cele realizowane są w oparciu o wartości:

·         praca, rzetelność i uczciwość

·         miłość, dobro i prawda

·         systematyczność, punktualność

·         koleżeństwo, przyjaźń, życzliwość względem nauczycieli i kolegów

·         kultura bycia na co dzień

·         szacunek wobec siebie i innych,

·          tolerancja, odwaga,

·          poszanowanie poglądów

i godności drugiego człowieka

Wychowanie powinno polegać na ukształtowaniu w młodym człowieku poczucia takich wartości jak: poszanowanie człowieka, uświadomienie jego wyjątkowej roli na ziemi, szacunek dla środowiska naturalnego, w którym żyje, poszanowanie tradycji i kultury narodowej, miłości ojczyzny, ale również tolerancji i otwartości na kulturę innych krajów, przestrzegania prawa, szacunku do pracy i nauki. Szacunek do drugiego człowieka uczy nas wrażliwości na ludzką krzywdę, chęci niesienia pomocy bliźnim, wrażliwości względem drugiego człowieka, humanizmu.

Znaczny wpływ na osiągnięcie celów programu ma stworzenie odpowiedniego klimatu
w szkole. Klimatu, w którym będą się urzeczywistniać postawy wobec ucznia ukierunkowane na samoakceptację, poczucie własnej wartości, ponoszenie odpowiedzialności za własny rozwój i czyny, w tym przede wszystkim szacunek dla osoby, jej odrębności, tolerancja dla odmienności, koncentracja na mocnych stronach.

Najważniejszą rolę w wychowaniu spełniają rodzice i opiekunowie dziecka. Szkoła jest instytucją wspierającą, dlatego kierunek działalności wychowawczej nauczyciela nie może być sprzeczny z wolą rodziców. Ważne jest aby nauczyciele wychowywali dzieci i młodzieży w klimacie miłości do rodziny, małej i wielkiej ojczyzny i szacunku do drugiego człowieka.

Zasady realizacji Programu Wychowawczego

·         wszyscy członkowie społeczności szkolnej i rodzice znają założenia programu i są jego współtwórcami

·         wszyscy pracownicy szkoły zgodnie realizują program podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji

·         wszyscy pracownicy szkoły oraz opiekunowie organizacji szkolnych konsekwentnie wspomagają się wzajemnie w realizacji programów, przyjmując za nadrzędny cel rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości.

 

4.    Diagnoza szkoły.

Charakterystyka środowiska wychowawczego.

·         Zespół Szkół Specjalnych, w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa Specjalna
nr 10, Gimnazjum Specjalne, Szkoła Przysposabiająca do Pracy, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna nr 7.

·          Szkoła gromadzi uczniów z całego powiatu raciborskiego i z poza.

·          Do szkoły uczęszczają dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim. W szkole organizowane jest również nauczanie indywidualne.

·         Rodzice uczniów należą do różnych środowisk społecznych.

Zebranie i opracowanie materiału.

Zebrany materiał, który został wykorzystany przy tworzeniu programu wychowawczego został opracowany w oparciu o analizę dzienników, analizę dokumentacji pedagoga
i psychologa, rozmowy z członkami RP, ankiety, analiza frekwencji, obserwację środowiska szkolnego, uwagi i spostrzeżenia nauczycieli, rodziców i uczniów.

Diagnoza wychowawcza zachowania i postaw uczniów.

·   Obserwuje się wzrost średniej frekwencji w szkole: szkoła podstawowa 88,5%, gimnazjum 87,3%, szkoła przysposabiająca do pracy 85,9% i spadek frekwencji w szkole zawodowej  68%.

·   Znaczne zmniejszenie ilości uczniów wagarujących.

·   Zmniejszenie ilości uczniów palących papierosy,

·   Zmniejszenie ilości uczniów z nadzorem kuratora sądowego,  

·   Trudne pod względem wychowawczym przypadki uczniów:

Często występują:

- wulgaryzmy

Sporadycznie występują:

 - bijatyki

- zastraszanie

- ucieczki poza teren szkoły (częściej w czasie przerw i po lekcjach - oczekując na autobus, rzadziej w czasie lekcji)

- palenie papierosów

- naganne zachowanie w czasie lekcji i przerw

- spożywanie napojów energetyzujących

 - kradzieże

Rzadko występują:

- niszczenie mienia

- spożywanie alkoholu poza szkołą,

- używanie marihuany, dopalaczy poza szkołą,

Ponadto problemy wychowawcze może powodować:

- Niski poziom kultury osobistej uczniów

- Niska frekwencja rodziców na zebraniach szkolnych

- Uczniowie wzrastający w rodzinach dysfunkcyjnych (około 15 % uczniów)

- Uczniowie z nadzorem kuratora sądowego ( około 10 % uczniów)

Działania  pro wychowawcze szkoły:

·         różnorodna tematyka lekcji wychowawczych

·         bogata oferta zajęć pozalekcyjnych

·         preorientacja zawodowa,

·         zajęcia z psychologiem, pedagogiem dla grupy uczniów potrzebujących szczególnej pomocy w procesie wychowawczym m.in. socjoterapia,

·         zajęcia rewalidacyjne,

 W naszej szkole jest organizowanych wiele imprez sportowych, kulturalnych, akademii, apeli i akcji:

·         uczniowie obchodzą wszystkie święta i ważne dni,

·         jest organizowana Śląska Biesiada Szkół Specjalnych,

·         organizacja meatingu lekkoatletycznego,

·         uczniowie biorą udział w akcjach ekologicznych (sprzątanie świata, pomoc zwierzętom
w schronisku, dokarmianie ptaków), PCK, w spotkaniach z policją,

·         uczniowie biorą udział w turniejach i rozgrywkach sportowych w szkole oraz
    w    olimpiadach specjalnych na terenie województwa i kraju,

·         uczniowie reprezentują szkołę w występach na imprezach kulturalnych organizowanych      przez inne szkoły, towarzystwa,

·         udział grupy tanecznej, teatralnej w różnego rodzaju przeglądach, konkursach, imprezach,

·         Szkoła uczestniczy w programach ogólnopolskich: Szkoła w Ruchu, Znajdź Właściwe Rozwiązanie, Nie Pal Przymnie Proszę, Zachowaj Trzeźwy Umysł, Trzymaj Formę, Europejski Kodeks Walki z Rakiem, ARS czyli jak dbać o miłość, Góra grosza,

·         Szkoła realizuje autorskie programy profilaktyczne finansowane przez PARPA

·         Szkoła realizuje programy współfinansowane przez Unię Europejską.

·         Szkoła wspiera rodziców uczniów w procesie wychowawczym poprzez indywidualne spotkania z wychowawcą, pedagogiem i psychologiem oraz zapraszając na uroczystości klasowe i szkolne,

·         Szkoła wspiera rodziny uczniów z niższych klas społecznych borykających się z bezrobociem i złą sytuacja materialną,

·         W szkole działa świetlica szkolna,

·         Szkoła współpracuje z TPDU oraz z innymi instytucjami pozaszkolnymi wspierającymi pracę szkoły i funkcjonowanie rodziny.

Ponadto do zadań wychowawczych szkoły należy:

·                    Integrowanie wychowawczych działań szkoły i rodziny.

·                    Diagnozowanie oczekiwań rodziców w stosunku do szkoły.

·                    Współpraca rodziców w tworzeniu WSO, SPW i SPP.

·                    Zapoznanie rodziców z obowiązującymi programami, regulaminami, wynikami ankiet, statutem szkoły.

·                    Włączenie rodziców do rozwiązywania problemów wychowawczych.

·                    Zindywidualizowanie współpracy i kontaktów miedzy rodzicami a wychowawcami.

·                    Zrozumienie sytuacji rodzinnej ucznia, pomoc w sytuacjach losowych.

·                    Pedagogizacja rodziców

·                    Stwarzanie sytuacji umożliwiającej rozwój kulturalny uczniów poprzez wyjścia do kina, teatru, muzeum, galerii itp.

·                    Wyzwalanie aktywności dziecka ( czynności samoobsługowe, przygotowanie oraz kulturalne spożywanie posiłków, umiejętność zachowania się w miejscach użyteczności publicznej itp.).

·                    Prezentacja wytworów i dorobku artystycznego na forum klasy, szkoły, miasta i kraju.

·                    Organizowanie konkursów mobilizujących do kulturalnego i bezpiecznego zachowania na co dzień.

 

 

5.    Zadania nauczycieli i wychowawców klas.

Wszyscy nauczyciele zobowiązani są do podejmowania pracy wychowawczej. W swoich działaniach powinni utrzymywać osobowe relacje z uczniami, dostarczać wzorów konstruktywnego stylu życia, pozyskiwać uczniów i rodziców do uczestniczenia w działaniach wychowawczych.

W pracy wychowawczej uwzględnić należy pomoc i wspieranie rodziny w procesie wychowawczym, akceptację rodziców jako osób, które mają decydujący wpływ na wychowanie dzieci, wypracowanie umiejętności planowania, organizowania i prowadzenia ciekawych spotkań z rodzicami oraz innych form współpracy, diagnozowanie potrzeb i trudności uczniów, ich sytuacji rodzinnej, oraz sprawdzanie efektów swojej pracy. Ważne jest także organizowanie sytuacji wychowawczych, w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości, udzielanie uczniom wsparcia w sytuacjach kryzysów osobistych, rodzinnych lub szkolnych, współdziałanie z innymi nauczycielami oraz promowanie idei w zakresie praw dziecka i człowieka.

 

6.    Współpraca szkoły z rodzicami.

• Uczestnictwo w zebraniach i spotkaniach indywidualnych.
• Pomoc w organizowaniu wycieczek, imprez klasowych i szkolnych.
• Pomoc w urządzaniu klasopracowni.
• Opiniowanie przez rodziców wybranej dokumentacji szkolnej.
• Zapoznanie rodziców z programami, regulaminami.
• Systematyczne informowanie rodziców o postępach dziecka w nauce, a także o problemach wychowawczych w celu ich szybkiego rozwiązania.
• Wspólne rozwiązywanie indywidualnych problemów, proponowanie rozwiązań, poradnictwo

 

• Praca pedagogizacyjna z rodzicami dotycząca potrzeb rozwojowych dzieci

i młodzieży, zagrożeń związanych z uzależnieniami, przebiegu rozwoju społecznego,

dostępnych form pomocy specjalistycznej (w ramach spotkań z wychowawcami klas

oraz ogólnych zebrań wszystkich rodziców)

     Udostępnianie rodzicom informatorów, poradników i materiałów edukacyjnych

 

Spośród zasad współpracy z rodzicami istotną rolę odgrywa właściwy obieg informacji, od którego zależy interwencja w złożonych problemach uczniów.
Problemy wychowawcze mogą być zgłaszane:
-  na zebraniach klasowych przewodniczącemu trójki klasowej i dalej na forum rady rodziców,
- rodzicom i nauczycielom poprzez radę rodziców na zebraniach trójek klasowych,
- w doraźnych sprawach w pierwszej kolejności wychowawcom, w pilnych sprawach – pedagogowi,
- przez pedagoga rodzicom (rozmowy indywidualne w szkole i rozmowy w domu).
W wyjątkowych wypadkach ignorowania przez rodziców obowiązków opiekuńczych wobec swoich dzieci albo nie reagowania na ich naganne zachowania szkoła kieruje wniosek do Sądu Rodzinnego i Nieletnich.

7.    Zadania wychowawcze szkoły i sposoby ich realizacji

Dostosowanie treści i form zajęć.

Wybór przekazywanych wychowankom treści oraz stosowanych form pracy odbywa się zgodnie z ich wiekiem, możliwościami intelektualnymi oraz percepcyjnymi. Podejmowane działania uwzględniają potrzeby danej grupy związane ze stopniem zagrożenia uzależnieniem oraz występującymi aktualnie zachowaniami ryzykownymi. Oceny sytuacji w tym zakresie  dokonuje wychowawca klasy / grupy planując pracę wychowawczą i zapobiegawczą wdanym roku szkolnym, uwzględniając informacje uzyskane od innych nauczycieli, wychowawców oraz pedagog Zespołu Szkół Specjalnych dokonując okresowej oceny sytuacji wychowawczej w szkole.

 

Rok szkolny 2015/16 został ustanowiony Rokiem Otwartej Szkoły. Minister MEN tłumaczy, że otwarta szkoła to taka, która nie zamyka się na kulturę, sztukę, sport i środowisko lokalne.

Ministerstwo kładzie nacisk na:

- wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży,

- dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy,

- rozwijanie kompetencji czytelniczych,

 

 

 

 

 

 

8.    Efekty działań wychowawczych.

Pragniemy aby program wychowawczy i profilaktyczny naszej szkoły pomagał w kształtowaniu w naszych uczniach najistotniejszych wartości ludzkiego życia. Zależy nam na  tym, aby każdy absolwent naszej szkoły:

·         był samodzielny na miarę swoich możliwości,

·         był świadomy swojej inności i niepowtarzalności,

·         miał poczucie własnej wartości,

·         potrafił znaleźć się w różnych sytuacjach życiowych,

·         panował nad swoimi emocjami,

·         potrafił sam się uczyć,

·         posiadał kulturę osobistą, stosował zasady dobrego wychowania,

·         świadomie unikał zagrożeń (nikotyna, alkohol, narkotyki, grupy nieformalne),

·         dbał o rzeczy własne i innych

·         był świadomy swoich praw i obowiązków

·         dbał o swoje zdrowie i środowisko naturalne

·         szanował dorosłych, młodszych i rówieśników

·         potrafił nawiązać kontakt werbalny lub pozawerbalny z otaczającymi go ludźmi,

·         znał swoje miasto, region, kraj, kontynent i kulturę stworzoną przez ludzi tam zamieszkujących,

·         czuł się Polakiem i Europejczykiem,

9.     Ewaluacja Szkolnego Programu Wychowawczego.

Ewaluacja dokonywana będzie na podstawie diagnozy szkoły z uwzględnieniem opinii rodziców, nauczycieli, uczniów i środowiska lokalnego. Ewaluacja dokonywana będzie raz w roku.

Opracowała: pedagog szkolny Strzelczyk Ewa

LP	ZADANIA	TREŚCI	FORMY	ODPOWIEDZIALNI
1.	Kształtowanie u uczniów postaw etyczno – moralnych takich jak: miłość, dobro, prawda	- propagowanie wartości, a negowanie antywartości, -motywowanie do rozwijania pozytywnych postaw, - odwoływanie się do autorytetów moralnych,	- pogadanki, dyskusje, prelekcje, spotkania  z ciekawymi ludźmi, apele, - przykład nauczycieli, liderów szkolnych - zajęcia czytelnicze w bibliotece - socjoterapia	- wychowawcy - nauczyciele przedmiotów - opiekunowie gazetki       szkolnej - opiekunowie SU - wszyscy pracownicy szkoły
2.	Kształtowanie postaw szacunku wobec symboli narodowych i religijnych	- wyrażanie szacunku wobec sztandaru, hymnu, godła, flagi, krzyża, - zapoznanie z wielokulturowością religijną, akceptacja i szacunek wobec innych kultur , religii i symboli, - ludzie, których podziwiam, - pamięć o ważnych rocznicach,	- apele z okazji świąt narodowych, - apele z okazji świąt kościelnych, - pogadanki w klasach, - lekcje tematyczne,	- SU - nauczyciele przedmiotów - pedagog szkolny - wychowawcy - nauczyciel bibliotekarz
3.	Kształtowanie postaw akceptacji wobec odmienności drugiego człowieka, współczucia wobec ludzi chorych, dotkniętych klęską itp.	- inni ludzie – podobieństwa  i różnice; - kształtowanie postaw akceptujących różne aspekty niepełnosprawności, - przełamywanie stereotypów, - solidarność ludzka wobec    współczesnych zagrożeń;	- wprowadzenie akcji „Pola nadziei”, współpraca z hospicjum, -organizacja meatingu lekkoatletycznego dla szkół specjalnych woj. Śląskie - zbiórki darów na cele charytatywne, - zajęcia tematyczne, - bieżąca pomoc między uczniowska, - socjoterapia	- wychowawcy, nauczyciele, - pedagog, psycholog - SU - nauczyciele wychowania fizycznego
4.	Przygotowanie uczniów do pełnienia w życiu różnych ról społecznych poprzez kształtowanie umiejętności oceny własnego zachowania, uczciwości, rzetelności    i sumienności	- sztuka kulturalnego zachowania - normy w świecie dziecka - preorientacja zawodowa	- pogadanki, warsztaty, prezentacje, oraz wycieczki dydaktyczne - spotkania z doradcą zawodowym - prezentacja osiągnięć uczniów, - konkursy, - apele	- wychowawcy - nauczyciele przedmiotów - pedagog szkolny - psycholog szkolny
5.	Kształtowanie pozytywnych relacji interpersonalnych  z uwzględnieniem postaw takich jak: koleżeństwo, przyjaźń, życzliwość poszanowanie poglądów  i godności własnej oraz drugiego człowieka.	- wdrażanie do pojęcia prawa dziecka, prawa człowieka - normy w świecie dziecka - stosowanie kar i nagród zgodnie z obowiązującymi zapisami w statucie szkoły, - kształcenie umiejętności wyrażania myśli, poglądów, opinii, - kształtowanie umiejętności wczuwania się w przeżycia innych osób, - poznanie swoich mocnych  i słabych stron,	- zaznajomienie uczniów  z Konwencją Praw Dziecka, Powszechną deklaracją Praw Człowieka, instytucjami działającymi na rzecz dzieci ( Rzecznik Praw Dziecka) - dyskusje i pogadanki w klasach, -organizacja przedstawień dla najmłodszych, - wychodzenie z przedstawieniami do innych instytucji np. DPS – u - współdziałanie SU z nauczycielami i uczniami k (bale, dyskoteki, Dzień Sportu itp.) - uczniowie klas pierwszych i nowoprzyjęci: zwiedzanie szkoły i jej pomieszczeń, zapoznanie z pracownikami szkoły, - przeprowadzenie lekcji bibliotecznej, - akcja „Cała Polska Czyta Dzieciom”, - zajęcia integracyjne,	- wychowawcy - nauczyciele przedmiotów - pedagog szkolny - psycholog szkolny -policja - nauczyciel bibliotekarz - zaproszeni goście
6.	Rozwój samorządności uczniów poprzez aktywną działalność w organizacjach szkolnych  i środowiskowych.	- udział uczniów życiu szkoły oraz  środowiska, - współpraca z organizacjami społecznymi - uczestnictwo w demokratycznych formach sprawowania władzy Samorządu Uczniowskiego; - podejmowanie innych inicjatyw charytatywnych np.: zbiórka zakrętek – ( pomoc dzieciom niepełnosprawnym), zbiórki dla państw dotkniętych wojną,	- wybory do Samorządu Uczniowskiego - kreatywna   działalność Samorządu Uczniowskiego - działalność Szkolnego Koła PCK	- opiekunowie SU -  opiekunowie koła PCK - wychowawcy, pedagog i psycholog
7.	Wdrażanie uczniów do prowadzenia aktywnego  i zdrowego trybu życia.	- ostrzeganie przed zgubnymi skutkami nałogów -współpraca z lokalnymi organizacjami i instytucjami promującymi  sport i zdrowie - organizowanie wycieczek szkolnych - zachęcanie do udziału  w zajęciach sportowych pozalekcyjnych - organizowanie spotkań, prelekcji  z lekarzem, pielęgniarką, pracownikami poradni, dzielnicowym - organizowanie i udział w zawodach sportowych	- wycieczki - zawody sportowe - zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań, - konkursy - gazetki - wystawy - spektakle teatralne, kino - udział w Ogólnopolskich Programach Profilaktycznych: „Zachowaj trzeźwy umysł”, „Europejski Kodeks Walki z Rakiem”, „Trzymaj Formę”	- wychowawcy - nauczyciele przedmiotów - pedagog szkolny - opiekunowie gazetki szkolnej - bibliotekarz - nauczyciele WF
8.	Rozwijanie zamiłowań i zainteresowań oraz kształtowanie wrażliwości estetycznej i kulturalnej	- kształtowanie wśród uczniów różnych zainteresowań - ukierunkowanie zainteresowań uczniów - rozpoznawanie potrzeb i predyspozycji uczniów	- udział w różnych formach zajęć pozalekcyjnych, - aktywny udział w zajęciach lekcyjnych - udział w konkursach, olimpiadach, - preorientacja zawodowa,	- wychowawcy, - nauczyciele, - pedagog, psycholog,
9.	Wychowanie prozdrowotne	- kształtowanie odpowiednich nawyków i przyzwyczajeń, higiena okresu dojrzewania, edukacja seksualna, - zasady prawidłowego żywienia, - aktywność ruchowa, praca  i wypoczynek oraz czas wolny, - prawidłowa postawa ciała  i czynniki ją warunkujące, -  podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy i postępowania w razie wypadku, - kształtowanie sprawności  i wytrzymałości fizycznej, nawyków uprawiania sportu,  i turystyki	- pogadanki, - wizyta w gabinecie ginekologicznym , prelekcja położnej, - pokaz udzielania pierwszej pomocy, - udział w Ogólnopolskich Programach Profilaktycznych: np„Trzymaj formę”, - opieka nad niemowlęciem	-wychowawcy, - pedagog szkolny, - pielęgniarki - nauczyciele w-f
10.	Podtrzymywanie i rozwój współpracy z rodzicami jako integralnym partnerem w wychowywaniu ucznia	- systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu uczniów, - pozyskiwanie rodziców do pracy na rzecz szkoły, - angażowanie rodziców do współudziału w tworzeniu aktów normalizujących życie szkoły, - udział rodziców w lekcjach otwartych, -informowanie o możliwościach korzystania z pomocy specjalistycznej poza szkołą dla rodziców i członków rodziny, - pedagogizacja rodziców, -organizacja cyklicznych imprez klasowych typu: Dzień Matki.	- wywiadówki, konsultacje - imprezy klasowe, szkolne - lekcje otwarte - tablice informacyjne, ulotki - rozmowy z pedagogiem szkolnym - zamieszczanie informacji na szkolnej stronie internetowej	-  wychowawcy - dyrektor szkoły - pedagog szkolny - Rada Rodziców
11.	Kształtowanie poczucia przynależności  regionalnej,    tożsamości narodowej przy                jednoczesnym otwarciu na wartości kultury Europy.	- rozwijanie i umacnianie tradycji i tożsamości narodowej ( mój dom, rodzina, sąsiedztwo, ojczyzna; moja miejscowość, region, moja „mała ojczyzna”) - poznanie historii, ciekawych ludzi i problemów związanych z naszym regionem, - tworzenie postawy otwartości na kulturę innych krajów Europejskich,	- organizacja Śląskiej Biesiady Szkół Specjalnych, - wyjście do muzeum, - spotkania z ciekawymi ludźmi, - udział w akademiach z okazji uroczystości państwowych, regionalnych, kulturowych, - tematyczne gazetki ścienne - udział w imprezach poza szkolnych,	- nauczyciele historii, plastyki, muzyki, języka polskiego, edukacji wczesnoszkolnej - opiekunowie gazetki szkolnej - organizatorzy konkursów
12.	Kształtowanie potrzeby dbania o środowisko naturalne i świadomości jego zagrożeń.	- działalność szkolnego koła ekologicznego, - udział w ogólnopolskich i środowiskowych akcjach ekologicznych - propagowanie ekologicznego stylu życia - uświadamianie zagrożeń ekologicznych i budzenie szacunku do przyrody	- pogadanki, wystawy - sprzątanie świata - recykling, zbiórka surowców wtórnych - pielęgnacja roślin doniczkowych, ogródka szkolnego,	- nauczyciele przyrody, biologii - pedagog szkolny - wychowawcy
13.	Wdrażanie uczniów do dbania o wspólne bezpieczeństwo. Wdrażanie do zachowań chroniących przed działaniem grup zorganizowanych.	- zapoznanie uczniów z zasadami poruszania się po budynku na wypadek zagrożenia, poznanie drogi ewakuacyjnej i sygnału alarmowego, - alarm próbny, - nauka bezpiecznej i kulturalnej zabawy podczas przerwy międzylekcyjnej i w czasie wolnym od zajęć (bezpieczne ferie zimowe, bezpieczne wakacje) -upowszechnianie zagadnień związanych z wiedzą pożarniczą, spotkanie z przedstawicielami straży pożarnej - spotkanie z przedstawicielami policji - upowszechnianie zagadnień związanych z bezpieczeństwem - upowszechnianie wiedzy dotyczącej ataków terrorystycznych	- apele, - prezentacje multimedialne, - pogadanki, - gazetki, - konkursy.	- wychowawca - koordynator ds. bezpieczeństwa - pielęgniarka - dzielnicowy - przedstawiciel straży pożarnej
14.	Wyrabianie nawyków przestrzegania zasad bezpieczeństwa na drodze.	- przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym - rozwijanie wyobraźni  i zwracanie uwagi na miejsca szczególnie niebezpieczne na drogach naszej miejscowości - przestrzeganie ustalonych reguł i przepisów - nabywanie umiejętności kulturalnego i bezpiecznego zachowania się w środkach masowej komunikacji - poznawanie przepisów ruchu drogowego - uświadamianie uczniom niebezpieczeństwa w czasie zabaw zimowych, letnich  i w zabawach wodnych.   Bezpieczeństwo młodego rowerzysty – zdobywanie karty rowerowej: - poznawanie zasad bezpiecznego poruszania się rowerem - zdobywanie umiejętności prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym - uświadomienie skutków brawury i nieprzestrzegania przepisów - uświadomienie potrzeby noszenia przez rowerzystę kasku	- ćwiczenia praktyczne  bezpiecznego zachowania podczas drogi szkoła-dom-  rozpoznawanie znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej, - treści związane z bezpieczeństwem podczas zajęć lekcyjnych, - pogadanki na lekcjach wychowawczych, - zajęcia przygotowujące do zdobycia karty rowerowej,         -spotkanie z policjantem nt. „Bezpieczna droga do szkoły”.	- wychowawcy klas, - policja - nauczyciele
15.	Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy i postępowania w trakcie nagłych wypadków oraz zachowań w czasie zagrożenia	- zapoznanie się z podstawowymi zasadami udzielania pierwszej pomocy -  zdobywanie umiejętności w nagłych wypadkach - nabywanie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratowania medycznego  i drogowego	- ćwiczenia - wykład - pogadanka - warsztaty - kurs udzielania pierwszej pomocy dla nauczycieli	wychowawcy, pielęgniarka, nauczyciele  w-f, nauczyciel biologii, - nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa
16.	Program Nauki Zachowania - PNZ	- prowadzenie działań wychowawczych wg PNZ - u	- rozmowy z wybranymi uczniami, - kontrolne zebrania zespołu nauczycieli, - spotkania z rodzicami, - sprawdzanie postępów uczniów, - motywowanie uczniów do poprawy, - nagradzanie uczniów,	- pedagog szkolny, - wychowawcy, - nauczyciele